Bạn là người mới bước chân vào con đường lập trình? Hay bạn đang là dân IT lão làng trong làng viết code? Khi mới học chúng ta không khỏi hoang mang về những dòng code! Vậy hãy bơi vào hết đây, nếu bạn là người mới lập trình thì đọc bài viết để rút kinh nghiệm, còn nếu bạn là dân lão làng thì hãy vào bài viết, comment những kinh nghiệm quý báu của mình để mọi người cùng rút kinh nghiệm nhé!

1. Sợ hãi và tự nghi ngờ

Đây là sai lầm thường gặp của người mới lập trình. Họ nghĩ mình không đủ thông minh, hay không đủ tư duy để bước vào con đường lập trình. Họ e sợ khi nhìn thấy một vài dòng code và họ phủ nhận tất cả, họ không chịu suy nghĩ, rằng tại sao lại viết những dòng code đó, những dòng code đó để làm gì.

Phản ứng đầu tiên của họ là: "Oh, code, chắc là khó, phức tạp lắm, chắc chỉ siêu nhân mới có thể làm được", nhưng đó là sai lầm cơ bản trong việc nhận định vấn đề rồi.

Sợ hãi và tự nghi ngờ khả năng của bản thân

Bất cứ một ngôn ngữ lập trình nào, khi mới bắt đầu và không có kinh nghiệm, bạn đều gặp phải rào cản. Tuy nhiên, để trở thành lập trình viên lại chỉ đơn giản bằng việc bạn học ngôn ngữ, từng chút, từng chút, và bạn sẽ biết cần phải diễn tả cách suy nghĩ của mình như thế nào bằng ngôn ngữ lập trình đó hoặc các ngôn ngữ khác. Tôi quan niệm rằng: "Học một ngôn ngữ lập trình mới, cũng giống như học một ngoại ngữ, bạn cần chăm chỉ, cẩn thận, và luyện tập mỗi ngày quả ngọt sẽ đợi bạn ở một ngày không xa", và hãy nhớ, ông cha ta đã nói, “vạn sự khởi đầu nan”, chẳng có gì là dễ ngay từ đầu cả.

2. VIẾT CODE BỪA BÃI

Sai lầm cần tránh tiếp theo khi học lập trình đó là: không thụt đầu dòng, thừa khoảng trắng. Ở nhiều ngôn ngữ, trình thông dịch, biên dịch vẫn chạy tốt với những đoạn code lộn xộn, và chức năng của function (hàm) vẫn đúng. Tuy nhiên, một lập trình viên chân chính sẽ không bao giờ viết như vậy.

Viết code không khoa học

Việc thụt đầu dòng, hay tạo những khoảng trắng để sắp xếp code của bạn khoa học hơn. Việc làm này sẽ giúp khối lệnh của bạn dễ dàng hơn trong việc kiểm tra và sửa chữa khi đoạn code gặp “Bug” chẳng hạn. Điều này cũng giúp bạn ghi điểm hơn khi nộp các bài code của mình cho giảng viên đó! Hoặc sẽ không bị người đọc code của mình phải chửi thề vì cách viết code của bạn.

3. Sử dụng không thống nhất chữ hoa và chữ thường

Trong một số ngôn ngữ, viết hoa và viết thường được quy định rõ ràng trong tài liệu của ngôn ngữ đó, nhưng cũng có nhiều ngôn ngữ không quy định việc đó. Tuy nhiên, khi bắt đầu một ngôn ngữ, bạn nên thống nhất cách đặt tên, khi nào sử dụng chữ hoa, khi sử dụng chữ thường, bạn có thể tự quy định rằng khi đặt tên biến theo chuẩn nào.v.v. Như thế, sẽ tránh cho bạn trường hợp ngớ ngẩn như:

# Bạn khai báo 1 biến point như sau

var Point = 5;

# Và ở đâu đó, bạn sẽ gọi đến biến Point, nhưng lại gọi:

point += 1;

# Và tất nhiên, chương trình của bạn bị lỗi, vì chẳng có biến point nào được định nghĩa. Điều đó

# có thể tệ hại hơn, nếu ở đâu đó bạn lại khai báo 1 biến với tên là point.

Sử dụng không thống nhất chữ hoa và chữ thường

4. Đặt tên biến và tên hàm một cách tối nghĩa

Đặt tên biến và tên hàm là lỗi dễ mắc phải nhất ở người mới lập trình, họ định nghĩa hàm bằng một chữ cái nào đó như “f, g, j hay k,...”, và khi gọi chúng để sử dụng thì họ lại quên chức năng nào ở hàm nào.Việc đặt tên nhanh gọn này đang vô tình làm công việc của họ trở nên khó hơn và làm mất nhiều thời gian hơn cho việc đọc và sửa code của chính họ.

Đặt tên biến và tên hàm tối nghĩa

Đặt tên biến, tên hàm một cách có ý nghĩa và gợi nhớ đến chức năng của biến (hàm). Điều này sẽ dễ dàng cho người sửa code cho bạn, cũng như những người đến sau, duy trì và sửa chữa đối với đoạn code đó. Họ không phải phân vân hàm f này ở chỗ này làm gì, hàm f ở chỗ kia làm cái gì nhỉ, tham số đầu vào của hàm này là gì, của hàm kia là gì. Ngược lại, nếu bạn ghét ai đó, làm bản thân mình trở lên nguy hiểm hơn, thì việc đặt tên hàm và tên biến lộn xộn, linh tinh là một ý tưởng không thể tuyệt vời hơn!!!

5. Viết code mà không có comment

Bạn hãy tưởng tượng một chương trình code mà bạn đặt tên các biến trong chương trình đó bằng bảng chữ cái alphabet để thực hiện việc định nghĩa, sắp xếp, tìm kiếm các dữ liệu mà không có một dòng chú thích bên cạnh. Sau 2 tháng bạn muốn thêm một chức năng mới cho chương trình đó. Bạn sẽ mất bao nhiêu thời gian để nhớ lại tên và chức năng của các biến mà bạn đã đặt?

Viết code mà không có comment

Việc viết chú thích code (comment) vào những đoạn code phức tạp, hay khi định nghĩa một hàm nào đó để giải thích hàm đó thực hiện chức năng gì? Có những tham số nào? Tham số truyền vào là gì? Và hàm đó trả về kiểu giá trị nào? Điều này giúp việc sử dụng hàm đã được định nghĩa dễ dàng hơn. Người dùng sau hoặc có thể là chính bạn thực hiện việc sửa chữa hay thêm chức năng mới cho chương trình dễ dàng hơn mà không cần tốn thời gian đọc lại toàn bộ code để nhớ xem mình dùng biến này để làm gì? Viết hàm này để xử lý vấn đề gì?

6. Không biết đầy đủ sức mạnh của ngôn ngữ mình sử dụng để lập trình

Một ví dụ nhé, khi cần tính trung bình, theo logic thông thường, chúng ta sẽ tính tổng giá trị các thành phần, sau đó chia cho số thành phần. Bạn hì hục đi làm, tính toán, viết code, trong khi trong thư viện chuẩn của ngôn ngữ, họ đã hỗ trợ việc đó rồi. chỉ cần sử dụng hàm và nó sẽ trả về giá trị trung bình. Như vậy việc bạn viết lại một chức năng đã có sẵn vừa mất thời gian, vừa mất công sức, mà còn khiến chương trình của bạn trở nên nặng hơn nếu bạn đang làm mộ dự án nào đó.

Không nắm rõ ngôn ngữ lập trình

7. Không sao lưu công việc của bạn

Việc có thói quen Ctrl + S sau mỗi lần thay đổi code là một thói quen tốt, điều đó giúp bạn tránh phải mất đi công sức làm việc của bạn trong thời gian trước. Biết đâu trong một ngày đẹp trời, bạn hì hục làm từ sáng đến trưa gần xong phần việc của mình, ông bạn đối diện do ngồi một tư thế quá lâu, nên đá duỗi cái chân dài miên man của ông ấy ra, và phụp, case máy tính của bạn bị mất nguồn, công sức từ sáng đến giờ của bạn theo cú đá "Nộ long cước" của ông ấy mà ra đi không thể quay lại nữa.

Không sao lưu công việc

8. Luôn luôn nghĩ mình đã biết tất cả

Trái ngược với giai đoạn đầu bước vào lập trình, người lập trình sau khi lập trình một thời gian, sẽ có một lối suy nghĩ ảo tưởng sức mạnh rằng, cái gì mình cũng đã biết hết rồi, cái gì mình cũng có thể làm tốt, chỉ cần đưa ra vấn đề, mình sẽ làm một lúc là xong. Oh. Nếu bạn cũng có những suy nghĩ ấy, bạn có lẽ đã phải làm lập trình cả mấy chục năm rồi ấy chứ. Hãy nhớ rằng công nghệ thay đổi từng ngày, và việc cập nhật những thay đổi mới ấy luôn luôn tốt cho công việc của bạn. Hay bạn muốn trong khi cả thế giới dùng win8, win10, bạn sử dụng win9. Điều đó cũng hơi hơi buồn cười chút thôi.

Luôn nghĩ mình đã biết tất cả

Code không khó, Người viết code mới khó. Với một tâm trạng bất biến giữa các chương trình vạn biến, và một tinh thần học mọi lúc mọi nơi, bạn có thể chiến đấu với “500 bài code trẻ em” trong vòng 1 tuần. Để học được code rất dễ, mỗi ngày bạn chỉ cần học một ít, sau một thời gian, khối kiến thức bạn học được đã lớn lên rồi. Khi đó bạn đã có thể tự làm cho mình một trang web mang đậm dấu ấn của bản thân hay một game giải trí nho nhỏ. "Lập trình không khó" hãy mạnh mẽ, ai cũng có lúc sai, nhưng mỗi lần sai bạn lại thêm được một kinh nghiệm. Chúc các bạn thành công!!!